Gezonde lunch overbrugt verschillen en gaat erin als koek
Op SBO St. Maarten krijgt gezonde voeding vorm met het concept Lunchmaatjes. De lunch bestaat uit een dagelijks buffet waarbij kinderen worden aangemoedigd om verantwoorde keuzes te maken. Beter eten voor alle kinderen, mogelijk gemaakt door subsidie van de gemeente Utrecht, voor een beter eetpatroon en tegen kansenongelijkheid.
Politiek klimaat
Vakleerkracht Gym Sjors van de Kerkhof is initiatiefnemer en enthousiasteling van het eerste uur. “Op de school van mijn eigen kinderen was de gezonde lunch al ingeburgerd. Met succes want mijn kinderen kwamen blij thuis: “Vandaag hadden we lekkere pasta!”. Van de broers Lutteman van Lunchmaatjes begreep ik dat zij op zoek waren naar subsidie van de gemeente om hun concept uit te breiden. Broodnodig, want een ouderbijdrage is op onze school in Overvecht niet haalbaar. Tijdens een bezoek aan een raadsinformatiebijeenkomst merkte ik dat het politieke klimaat gunstig is, er zou budget beschikbaar komen voor gezonde voeding op school. Daarop zijn wij ingesprongen en zo kregen we Lunchmaatjes bijna in onze schoot geworpen.”
Schijf van vijf
Hoe werkt Lunchmaatjes? Als een verantwoorde lunch in buffetvorm, legt Sjors uit. “De kinderen komen per klas langs en maken hun eigen keuzes uit het aanbod dat voor 80% bestaat uit gezonde producten uit de schijf van vijf. Het buffet opent met een ‘special’, bijvoorbeeld soep, rijst of pasta, gevolgd door gezond belegde boterhammen met tot slot iets minder verantwoord beleg zoals kokosbrood of honing. Ook wordt water en (karne)melk aangeboden.”
Een goed en gevarieerd aanbod, en toch riep het nieuwe cateringconcept ook wel vragen op. “In onze populatie wordt nogal verschillend gedacht over wat gezond eten is. Ook voor de leerkrachten vraagt het enige aanpassing in het dagrooster. Waar de lunch eerst binnen 20 minuten werd afgerond – trommels op tafel en eten maar – lopen de kinderen nu langs het buffet, scheppen zelf op en gaan weer terug naar de klas. Dat kost wat extra tijd, maar kinderen worden hier steeds behendiger in.”
Boterhammen met kaas
Lunchmaatjes is inmiddels bijna een jaar in bedrijf en draait volledig op subsidie. De kinderen zijn enthousiast met als belangrijkste criterium “het is lekker!” Sjors plaatst ook enkele kanttekeningen. “Wat doe je als kinderen alleen drie boterhammen met kaas kiezen? Of hoofdzakelijk hun boterhammen ongezond beleggen? Moet je regels invoeren om controle te houden over wat zij eten? Niet voor niets houden leerkrachten een oogje in het zeil bij het buffet en als er iets nieuws op het menu staat, laten zij kinderen eerst voorproeven, wat proberen makkelijker maakt.”
Gezonde effecten
Is de gezonde lunch een voorbeeld voor andere KSU-scholen? “Dat wisselt nogal. Sommige scholen voeren al het predicaat gezonde school, andere zien toch op tegen de organisatorische rompslomp. Daarentegen spreken de resultaten boekdelen. Lunchmaatjes doet in Limburg langlopend onderzoek naar de effecten op school. “Naast het veronderstelde effect op leerprestaties blijkt dat samen hetzelfde eten nog meer oplevert. De sfeer op school verbetert en zelfs pestgedrag wordt ingedamd. Verschillen tussen arm en rijk worden overbrugd met dezelfde, goede voeding. Met jaloerse blikken kijken naar een rijkgevulde lunchtrommel van je klasgenoot is niet meer aan de orde, het lunchconcept verbindt zou je kunnen zeggen.”
Overgewicht
Voor Sjors is het doel van Lunchmaatjes ook een persoonlijke missie: “Ik gun het kinderen dat zij de rest van hun leven lekker kunnen bewegen. Het is pure winst als we overgewicht kunnen voorkomen, want dat zit je de rest van je leven in de weg. Ik voel mij hier echt persoonlijk bij betrokken. Door kinderen ten minste 1 gezonde maaltijd per dag aan te bieden, breng je ze ook iets bij. Namelijk wat gezond eten is, en dat dat best belangrijk is.”
Dit initiatief heeft ook het NOS-journaal gehaald. Bekijk de uitzending.